نشست خبری معاون وزير و رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، عصر امروز در مدرسه تاریخی دارالفنون برگزار شد. در این نشست، رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی ضمن تشریح ابعاد پروژه «طرحواره تحول در برنامه درسی»، از آغاز اجرای آزمایشی «برنامه درسی مدرسه‌ای» در پایه اول ابتدایی خبر داد و آن را یکی از مهم‌ترین گام‌های تحول در آموزش و پرورش کشور دانست.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، علی لطیفی با اشاره به مأموریت اصلی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی گفت که این سازمان براساس اسناد تحولی آموزش و پرورش، وظیفه طراحی و تدوین برنامه‌های درسی را برعهده دارد و در سال‌های اخیر نقشه راهی جامع برای تحول در برنامه درسی تدوین کرده است.
وی افزود این نقشه راه در هشت گام طراحی شده و پس از طی مراحل مطالعاتی و آماده‌سازی، از سال گذشته وارد فاز اجرایی شده است. امسال برای نخستین‌بار، کلان‌پروژه طرحواره تحول در برنامه درسی از پایه اول ابتدایی آغاز شده و به تدریج در مقاطع دیگر توسعه خواهد یافت.
حرکت از کتاب‌محوری به برنامه‌محوری
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی تأکید کرد که در فرهنگ آموزشی کشور، مفهوم تحول در برنامه درسی غالباً به تغییر کتاب‌های درسی محدود شده است، در حالی‌که این برداشت نادرست است.
وی تصریح کرد که برنامه درسی در مفهوم دقیق خود نقشه تربیت و یادگیری مدرسه است؛ نقشه‌ای که همه فعالیت‌های آموزشی و تربیتی مدرسه باید براساس آن تنظیم شود. به گفته وی، تمرکز سازمان بر اصلاح این ذهنیت و حرکت نظام آموزشی از «کتاب‌محوری» به «برنامه‌محوری» است تا مدارس بتوانند با خلاقیت و انعطاف، متناسب با نیازهای دانش‌آموزان خود طراحی آموزشی داشته باشند.
سه خدمت کلیدی برای اجرای طرحواره تحول در برنامه درسی
لطیفی با تشریح اجزای اصلی طرحواره تحول در برنامه درسی، سه خدمت کلیدی سازمان به مدارس را برشمرد: نخست، ارائه راهنمای عمل برنامه درسی مدرسه‌ای که چارچوب اقدامات، فعالیت‌ها و اهداف آموزشی را مشخص می‌کند و به مدارس امکان می‌دهد نقشه جامع تربیت و یادگیری خود را طراحی کنند.دوم، ارائه بسته‌های تربیت و یادگیری جدید که شامل کتاب‌های درسی بازنگری‌شده و محتوای چندرسانه‌ای است تا مدارس بتوانند در چارچوب برنامه درسی مدرسه‌ای از آنها بهره‌برداری کنند. سوم، ایجاد نظام پشتیبانی علمی از مدارس در فرایند اجرای برنامه‌ها که هدف آن رصد، اصلاح و حمایت از مدارس در مسیر اجرای مؤثر برنامه‌های درسی است.
وی افزود اجرای آزمایشی این طرح در سال جاری در هشت مدرسه و در پایه اول ابتدایی در حال انجام است و در سال آینده دامنه آن به استان‌های بیشتری گسترش خواهد یافت تا به تدريج به مرحله اجرا در سراسر کشور برسد.
بازنگری در کتاب‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش
رئیس سازمان پژوهش در بخش دیگری از سخنان خود به تحولات حوزه فنی و حرفه‌ای و کاردانش اشاره کرد و گفت آموزش و پرورش بزرگ‌ترین نهاد تربیت نیروی کار در کشور است و بر همین اساس، بازنگری در رشته‌ها و منابع این شاخه‌ها ضروری بود.
وی اعلام کرد که در سال گذشته بیش از سی رشته فنی و حرفه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت و بر مبنای نتایج آن، امسال پنجاه و پنج کتاب درسی جدید یا بازطراحی‌شده برای رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش تولید و اجرا شده است.
نوآوری در محتوای آموزشی؛ از آموزش خط تا هوش مصنوعی
لطیفی با اشاره به مجموعه‌ای از تغییرات محتوایی در کتاب‌های درسی گفت امسال کتاب آموزش «خط تحریری» برای دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی به‌صورت سراسری اجرا می‌شود؛ طرحی که با هدف بهبود کیفیت خط و تقویت مهارت نوشتاری دانش‌آموزان طراحی شده است.
وی همچنین از اجرای آزمایشی کتاب دینی جدید دوره اول متوسطه با عنوان «از من تا خدا» خبر داد که با رویکرد روایی و زبان متناسب با سن نوجوانان نگاشته شده است.
به گفته لطیفی، کتاب کار و فناوری پایه ششم نیز بازنگری شده و فصل جدیدی با محوریت «هوش مصنوعی» به آن افزوده شده است. همچنین در رشته‌های فنی و کاردانش، کتابی با عنوان «مبانی هوش مصنوعی» به‌عنوان درس انتخابی تدوین شده است.
بسته آموزشی «کلاس شوق‌انگیز» برای توانمندسازی معلمان
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی از رونمایی بسته آموزشی «کلاس شوق‌انگیز» با حضور رئیس‌جمهور خبر داد و گفت این بسته در راستای تأکید دولت بر توانمندسازی معلمان در زمینه روش‌های نوین تدریس تهیه شده است.
به گفته وی محتوای این بسته شامل فیلم‌های آموزشی و نمونه‌های تدریس در سه محور است: ایجاد محیط یادگیری مثبت و انگیزشی، استفاده از فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی در آموزش و به‌کارگیری روش‌های فعال یاددهی و یادگیری نظیر آموزش بازی‌محور و کلاس معکوس.این بسته هم‌اکنون روی شبکه رشد در دسترس معلمان سراسر کشور قرار دارد.
بسته‌های آموزشی برای روایت دانش‌آموزان از حوادث ملی
لطیفی در ادامه با اشاره به ضرورت توجه آموزش و پرورش به رخدادهای ملی و تربیتی، از تولید بسته‌ای آموزشی در ارتباط با واقعه جنگ ۱۲ روزه خبر داد.این بسته برای سه دوره تحصیلی ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم طراحی شده و هدف آن فراهم‌کردن زمینه گفت‌وگو، درک و روایت دانش‌آموزان از این حادثه است.
به گفته وی، این بسته تا روز دانش‌آموز در مدارس توزیع خواهد شد و معلمان و مدیران می‌توانند از محتوای آن در فعالیت‌های درسی و فرهنگی استفاده کنند.
حمایت از تولیدات فرهنگی و رسانه‌ای برای دانش‌آموزان
در بخش دیگری از این نشست، رئیس سازمان پژوهش از فعال‌شدن مجدد شورای حمایت از فیلم‌های کودک و نوجوان خبر داد و گفت در یک سال گذشته بیش از چهل و پنج فیلم مناسب این گروه سنی بررسی و برای نمایش در مدارس توصیه شده است.
وی همچنین از بررسی و ساماندهی بیش از سه هزار و هفتصد عنوان کتاب آموزشی و تقویتی و انتشار سالانه ده میلیون نسخه مجلات رشد خبر داد.
جشنواره‌های رشد؛ پیوند آموزش، هنر و فناوری
لطیفی با اشاره به تداوم و توسعه جشنواره‌های سازمان پژوهش اعلام کرد: امسال جشنواره‌های فیلم رشد، تولید محتوای الکترونیکی، کتاب رشد و تصویرگری رشد با رویکردی تازه و محتوای به‌روز برگزار خواهند شد.
به گفته وی، در جشنواره تولید محتوای الکترونیکی رشد بیش از بیست‌هزار اثر از فرهنگیان و دانش‌آموزان دریافت شده است که نشان از پویایی و خلاقیت در حوزه آموزش دیجیتال دارد.
در مسیر تثبیت تحول
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی در پایان تأکید کرد که تحقق مدارس خلاق و فعال، نیازمند تغییر ریل نظام آموزشی از کتاب‌محوری به برنامه‌محوری است و رسانه‌ها نقش مهمی در تبیین و گفتمان‌سازی این تحول دارند.
وی ابراز امیدواری کرد که با استمرار اجرای طرحواره تحول در برنامه درسی، آموزش و پرورش به سمت مدرسه‌محوری، مشارکت والدین و پرورش نسلی توانمند و متناسب با نیازهای عصر جدید حرکت کند.