به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی؛ در ادامه معرفی حوزه‌های مختلف و خدمات کاربردی و راهبردی این سازمان، در این پرونده به دارالفنون به عنوان نخستین گام نوسازی آموزشی ایران به دست توانمند امیرکبیر خواهیم پرداخت.

سنگ بنای مدرسه تاریخی دارالفنون
سنگ بنای دارالفنون در اوایل سال ۱۲۶۶ قمری در زمینی واقع در شمال شرقی ارگ تهران که پیش‌تر کاربری نظامی داشت و به عنوان سربازخانه مورد استفاده قرار می‌گرفت، نهاده شد. این اقدام نه تنها آغاز ساخت یک بنای آموزشی نوین بود، بلکه سرآغاز تحولی بنیادین در شیوه آموزش و تربیت در ایران به شمار می‌آید.
نقشه دارالفنون را میرزا رضای مهندس تبریزی یکی از پنج محصلی که به همت عباس‌میرزا برای تحصیل در رشته مهندسی به انگلستان اعزام شده بود، طراحی کرد. او که تخصص ویژه‌ای در طراحی قلعه، استحکامات و سنگر داشت، نقشه این مدرسه نوین را با الهام از طرح عمارت سربازخانه ویلیچ (Woolwich) در انگلستان ترسیم نمود.
امیرکبیر برای تحقق این هدف بزرگ، محمدتقی معمار را مأمور ساخت دارالفنون کرد. بر روند این پروژه بهرام میرزا نظارت داشت. بخش شرقی ساختمان در اواخر سال ۱۲۶۷ قمری به پایان رسید و بلافاصله مورد بهره‌برداری قرار گرفت. تکمیل سایر بخش‌های مجموعه نیز تا اوایل سال ۱۲۶۹ قمری ادامه یافت و بدین ترتیب، نخستین بنای آموزشی مدرن ایران پا به عرصه حیات گذاشت.

برنامه‌های آموزشی و علمی دارالفنون
اکنون و در گذر از تاریخ آموزش و برنامه‌ درسی در ایران، مدرسه تاریخی دارالفنون همچنان جایگاه خود را به‌عنوان نماد تحول آموزشی حفظ کرده است. این بنا که در دوره امیرکبیر با هدف گسترش علوم و فنون نوین پایه‌گذاری شد، امروز با مدیریت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به کانونی پویا برای فعالیت‌های علمی و فرهنگی تبدیل شده است.
دارالفنون علاوه بر یادآوری گذشته درخشان خود، میزبان برنامه‌های متنوع آموزشی است. برگزاری نشست‌های علمی، گردهمایی‌های تخصصی، دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های مهارتی از جمله اقداماتی است که با حضور پژوهشگران، معلمان، دانشجویان و دانش‌آموزان در این مکان تاریخی دنبال می‌شود. این فعالیت‌ها فرصتی برای تبادل اندیشه، تقویت دانش و گسترش تجربه‌های آموزشی فراهم می‌آورد.
همچنین دارالفنون با مشارکت در برگزاری برنامه‌های آموزشی و پژوهشی، نقشی فعال در پیوند میان سنت و نوآوری ایفا می‌کند. این مدرسه تاریخی امروز نه تنها به‌عنوان میراثی فرهنگی و یادگار تحول آموزشی قرن نوزدهم شناخته می‌شود، بلکه به فضایی زنده و پویا برای بازآفرینی الگوهای آموزشی و ترویج یادگیری مادام‌العمر در کشور بدل شده است.

پایانی بر گذشته، آغازی برای آینده
دارالفنون امروز تنها یک بنای تاریخی نیست؛ بلکه نمادی زنده از پیوند گذشته با آینده است. از سنگ بنایی که به دست امیرکبیر نهاده شد تا کلاس‌هایی که امروز میزبان نسل جدید یادگیرندگان است، مسیری طی شده که تاریخ آموزش ایران را رقم زده است. بی‌تردید، حفظ و بازآفرینی این میراث گرانبها می‌تواند الگویی الهام‌بخش برای نسل‌های آینده باشد؛ نسلی که قرار است در پرتو تجربه‌های دیروز و دانش امروز، فردایی روشن‌تر برای آموزش و پرورش این سرزمین بسازد.