به مناسبت هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، معاون ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، مهمان برنامه زنده «مثبت آموزش» بود و درباره اهمیت کتاب‌های کودک و نوجوان، نقش مدرسه در کتاب‌خوان کردن دانش‌آموزان و سازوکار «نشان رشد» توضیحاتی ارائه داد.
به گزارش روابط عمومی و امور بين‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی، برنامه «مثبت آموزش» به مناسبت هفته کتاب به موضوع کتاب‌ها و محتوای کودک و نوجوان پرداخت و ابوذر حسام‌پور، معاون ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، در این برنامه به عنوان کارشناس مهمان حضور یافت.
حسام‌پور در ابتدا با اشاره به گستردگی این حوزه گفت: کتاب‌های کودک و نوجوان از پرمخاطب‌ترین بخش‌های نشر کشور هستند؛ هم از نظر شمارگان و هم به لحاظ اقتصادی سهم قابل‌توجهی در بازار کتاب دارند. وی با بیان اینکه «بیش از ۲۰ میلیون دانش‌آموز و کودکان سنین دبستان مخاطبان مستقیم این حوزه هستند»، افزود: همین حجم مخاطب نشان می‌دهد که این بخش از نشر نیازمند برنامه‌ریزی و توجه جدی است.
وی با اشاره به اینکه خانواده‌ها، معلمان و نهاد مدرسه نسبت به محتوای کودک و نوجوان حساسیت بیشتری دارند، گفت: کتاب کودک فقط یک محصول فرهنگی نیست؛ بخشی از سبد فرهنگی خانواده‌هاست و همین موضوع اهمیت کیفیت و سلامت محتوایی آن را بیشتر می‌کند.
برنامه‌های وزارت آموزش‌وپرورش برای ترویج کتاب‌خوانی
مجری برنامه درباره برنامه‌های آموزش‌وپرورش برای کتاب‌خوان کردن دانش‌آموزان پرسید و حسام‌پور در پاسخ توضیح داد: مهارت خواندن یک مهارت پایه‌ای است که هم در کتاب‌های درسی و هم در برنامه‌های تربیتی مورد توجه قرار گرفته. اگر کودکان از سنین پایین با کتاب انس بگیرند، در دوره‌های بالاتر توانمندتر خواهند بود. به همین دلیل مدرسه، خانواده و نظام آموزشی باید از سال‌های ابتدایی روی تقویت فرهنگ کتاب‌خوانی تمرکز کنند.وی به چالش‌هایی مانند گسترش فضای مجازی و سرگرمی‌های فناورانه اشاره کرد و گفت: در چنین شرایطی باید جذابیت قالب کتاب را برای بچه‌ها حفظ کنیم و رویدادهایی مثل جشنواره‌ها، نمایشگاه‌های کتاب مدرسه‌ای و برنامه‌های هفته کتاب به همین منظور طراحی شده است.
«نشان رشد»؛ سازوکار اعتمادساز برای خانواده‌ها
بخش مهم صحبت‌های حسام‌پور درباره نشان رشد بود؛ نشانی که آموزش‌وپرورش بر کتاب‌های مناسب کودک و نوجوان اعطا می‌کند.وی توضیح داد: هر ساله ناشران کودک و نوجوان کتاب‌های تازه‌چاپ‌شده را برای ارزیابی محتوا، به آموزش‌وپرورش ارسال می‌کنند. در این فرایند، محتواها توسط شبکه‌ای از نویسندگان، معلمان و متخصصان بررسی می‌شود و کتاب‌هایی که استانداردهای لازم را داشته باشند، «نشان رشد» دریافت می‌کنند.
حسام‌پور افزود: نشان رشد درواقع مهرِ اعتماد و سلامت محتوایی است؛ هم در صفحات کتاب درج می‌شود و هم در سامانه سامان کتاب رشد معرفی می‌گردد تا خانواده‌ها بتوانند با توجه به رده سنی و موضوع، کتاب مناسب فرزندانشان را انتخاب کنند.
کتاب‌خوانی؛ فرایندی فرهنگی، نه یک اقدام روبنایی
در بخش پایانی برنامه، مجری به دغدغه برخی والدین اشاره کرد که با وجود تنوع کتاب و ناشر، فرزندانشان کمتر کتاب می‌خوانند. حسام‌پور این نکته را تأیید کرد و گفت: کتاب‌خوانی یک فرایند فرهنگی است. طبیعی است که اگر والدین کتاب‌خوان باشند، احتمالاً فرزندانشان هم کتاب‌خوان می‌شوند. اما مدرسه نیز نقش جدی دارد؛ وجود کتابخانه کلاسی، کتابخانه مدرسه‌ای، انتخاب کتاب‌های مناسب و معرفی درست، همه در کنار هم یک فرایند مستمر می‌سازند.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد با توسعه برنامه‌های کتاب‌محور و افزایش آگاهی خانواده‌ها، فرهنگ کتاب‌خوانی از دوران کودکی در ذهن و رفتار دانش‌آموزان نهادینه شود.