معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی: مدرسه دارالفنون و نام امیرکبیر، با تاریخ و هویت نظام آموزشی گره خورده است
به گزارش روابط عمومي و امور بين‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي محمد علوی‌تبار؛ معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان با تأکید اهميت و جايگاه تاريخي مدرسه دارالفنون گفت: «مدرسه تاريخی دارالفنون به‌عنوان گنجينه، مركز اسناد و مدارک وزارت آموزش و پرورش وابسته به سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی در حوزه فرهنگی، آموزشی و تربيتی به فعاليت‌هاي خود ادامه می‌دهد. اگرچه فعاليت‌های فرهنگی و تربيتی دارالفنون، از اهداف اصلی این مدرسه تاريخی است، اما از آنجا كه بنای تاريخی و فرهنگی دارالفنون، با قدمت 176 سال زبان گويای هنر معماری، فرهنگ و انديشه ايرانيان مسلمان و آگاه است، بايد به گونه‌ای شايسته با حفظ اصالت، بازسازی و مرمت شود.»
وی در خصوص تصميم راهبردي مناسب در مواجهه با بنای دارالفنون گفت: «با مطالعه و بررسی دقیق کلیه اسناد مرتبط با بازسازی‌ها و مرمت‌های سال‌های گذشته مدرسه تاریخی دارالفنون توسط گروه تخصصی مرمتی و عمرانی، در راستای شناخت آسیب‌ها، راهبرد مناسب و اقتصادی حفاظتی ـ مرمتی را در مواجهه با این بنای ارزشمند، در اواخر اسفند ماه ۱۳۹۸ و اوایل فروردین ماه ۱۳۹۹ اتخاذ کردیم.»
علوی‌تبار ضمن اشاره بر آغاز مطالعات ژئوفیزیک ـ ژئوتکنیک ـ مقاومت مصالح در مهرماه ۱۳۹۹ افزود: «در مهر ۱۳۹۹ با توجه به روئیت آسیب‌ها و عوارض متعدد در بنا که عمدتاً ریشه در مسائل ژئوتکنیکی و نشست ناهمگون در بستر بنا داشت، بر آن شدیم تا طی یک مطالعه تخصصی و با همکاری یک شرکت تخصصی ـ مهندسی ژئوتکنیک ـ ژئوفیزیک، وضعیت بستر و سازه دارالفنون را دقیق و اصولی مورد بررسی قرار دهیم. تا ضمن حفظ اصالت بنا و رعایت اصل مداخله کمینه، از هزینه‌های اضافه در اقدامات مرمتی آتی جلوگیری شود.»
معاون توسعه منابع و پشتيباني سازمان پژوهش در این خصوص ادامه داد: «اتخاذ رویکردی روزآمد و نوین در ساخت بنا، از ویژگی‌های بارز این مرحله از مطالعات بود. در این مرحله، ابتدا با هدف کاهش مداخلات مطالعات ژئوتکنیک و حفر گمانه‌های شناسایی کمتر، از تجهیزات روزآمد ژئوفیزیک از جمله ژئورادار و ژئوالکتریک استفاده کردیم تا ضمن رصد کامل وضعیت زیر سطحی، از مطالعات ژئوتکنیک به صورت تکمیلی استفاده کنیم. نتایج این مطالعات با استقبال مجامع علمی ـ پژوهشی عرصه میراث فرهنگی و ارائه در همایش‌های بین‌المللی همراه بود.»
ايشان با بیان اینکه مرمت یال غربی این بنا اقدامات مهم در سال ۱۴۰۰ بود؛ تصریح کرد: «در نیمه اول سال ۱۴۰۰ با توجه به وضعیت نامناسب یال غربی ساختمان مدرسه، تصمیم گرفتیم تا عملیات حفاظت و مرمتی مناسب را در این بخش انجام دهیم؛ لذا طرح مرمت و اسناد مناقصه بر اساس طرح جامع مرمت مصوب وزارت میراث فرهنگی صنايع دستي و گردشگري، زیر نظر اساتید نام آشناي عرصه مرمت و معماری جهت مرحله اول اقدامات مرمتی مدرسه تاریخی دارالفنون تهیه شد.»
علوي‌تبار در خصوص عملیات حفاظتی مدرسه تاریخی دارالفنون اظهار کرد: «عملیات حفاظتی مرمتی مدرسه تاریخی دارالفنون در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ آغاز شد و اقدامات مرمتی از قبیل خاکبرداری تا رسیدن به تراز ارتفاعی مناسب و بسترسازی شفته آهکی مناسب در حیاط غربی و شرقی مدرسه، حذف الحاقات فاقد ارزش تاریخی و استحکام بخشی در بخش شمال غربی مدرسه تاریخی دارالفنون، بهسازی خاک با دو روش سنتی و مدرن در یال غربی ساختمان انجام شد، به گونه‌ای که نقطه قوت این عملیات، به‌کارگیری روش تزریق مواد مناسب با کمترین مداخله در این بنای تاریخی بود.»
معاون توسعه منابع و پشتيباني سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي ضمن اشاره بر دیگر اقدامات صورت گرفته در ساخت این بنای تاریخی افزود: «دوخت و دوز ترک‌های عمیق و نیمه عمیق دیوارها و جرزهای یال غربی ساختمان پس از حذف عامل مخل ایجاد کننده این ترک‌ها، پاکسازی و احیا و ساماندهی کلیه‌های چاه‌های جذبی حیاط‌های شرقی و غربی ساختمان مدرسه و مرمت ورق‌های گالوانیزه شیروانی‌ها در کل مدرسه و ناودان‌ها از دیگر اقدامات صورت گرفته در ساخت این بنا است.»
وی در خصوص اقدامات مورد توجه در مرمت این بنای تاریخی اظهار کرد: «بازسازی و مرمت پوشش نهایی بام؛ شامل شيروانی‌های آمفی تئاتر، تالار سخنرانی و سقف كلاس‌ها، مرمت نمای داخلی حياط، بندكشی و تعويض سنگ‌های الحاقی، بازسازی ديوارها به شكل اوليه آن پس از بررسی دقيق، ترميم كاشی‌ها و كتيبه‌ها، تعويض پنجره‌های آهنی و اقدام به ساخت و نصب پنجره‌های چوبی، آجرفرش كف حياط مركزی مدرسه دارالفنون، مرمت حوض دارالفنون، ساخت ناودان‌ها برای جلوگيری از نفوذ رطوبت به پايه پی‌های بنا و حفر چاه‌های متعدد به منظور هدايت آب‌هاي اطراف ساختمان اصلی دارالفنون، پی‌گيری مستمر و جدی مقاوم‌سازی دارالفنون و بهسازی لرزه‌ای و از اقدامات صورت گرفته در این بنا است.»
این مقام مسئول ادامه داد: «مرمت مجسمه اميركبير ساخته استاد غلامحسين صديقی (پيكر تراش مشهور دوران معاصر ايران)، نورپردازی داخلی و خارجی محيط دارالفنون، بازسازی كامل هشتی ورودی اصلی، مرمت و بازسازی ساختمان صحيه مدارس دارالفنون (اولين آموزشگاه و درمانگاه مربوط به دانش‌آموزان معلمان در ايران) به مساحت 500متر مربع، بازسازی تالار اميركبير با مساحت بيش از 900مترمربع، مرمت قنات گوهر ريز واقع در ضلع جنوب غربي دارالفنون، مرمت و بازسازی سرداب واقع در ضلع جنوب شرقی دارالفنون، احيای چاه آب واقع در حياط دارالفنون، بهسازی بستر خاک با استفاده از تزريق تحت فشار و روش ثقلی، دوخت و دوز ترک‌ها در نمای غربی حياط غربی، تعمير و بازسازی چاه‌های جذبی در دو حياط شرقی و غربی، حذف الحاقات در اتاق‌های بخش شمال غربی در راستای رعايت اصالت بنا و اجرای اندود گچ در بخش شمال غربی از مهم‌ترین برنامه‌های ما در بازسازی و به یاری این بنای تاریخی بود.»
معاون سازمان پژوهش گفت: «بدليل عدم استقبال شركت‌كنندگان برای اجرای عمليات پيمان با توجه به نوسان قيمت‌ها، فرايند اجرا به مرحله تجديد نظر و يا ترك تشريفات منتقل شده است. روز ۱۴۰۲/۲/۹ در نامه‌ای از مديركل محترم حفظ و احيای بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاريخی، در خواست معرفی شركت‌های واجد شرايط را کردیم كه متقابلاً در تاریخ ۱۴۰۲/۳/۳، سايت سازمان برنامه و بودجه را به ما معرفی کردند كه مراحل آن در حال رسيدگي و پيگيری است.»
علوي‌تبار در خصوص شرح خدمات پيشنهادی برای ادامه عمليات مرمت و حفاظت اضطراری عنوان کرد: «عمليات بهسازی بستر خاک با استفاده از تزريق تحت فشار و روش ثقلی در يال شمالی، در بخش سردر ورودی از سمت خيابان ناصرخسرو، ترميم موضعی توفال كوبی‌ها و گچ‌كاری سقف در طبقه اول، كف فرش در حياط غربی و شرقی، طراحی و اجرای نمای جنوبی و شرقی در حياط غربی، ترميم موضعی طاق‌های ضربی سقف طبقه همكف در اتاق‌های بخش شمال غربی و اجرای كانال زهكش با هدف كنترل رطوبت و دفع نم در جرز راهرو شمال از برنامه‌های پیشنهادی برای مرمت مدرسه دارالفنون است.»
این مقام در خصوص برپايي موزه آموزش و پرورش در مدرسه تاریخی دارالفنون بیان کرد: «مدرسه تاريخی دارالفنون، به منظور حفظ و نگهداری كليه اسناد، مدارک و كتب درسی گوناگون مربوط به ۱۷۶ سال آموزش رسمی كشور و همچنين ايجاد تسهيلات برای دسترسی علاقمندان و محققان به منابع مورد نياز در زمينه تاريخ آموزش و پرورش رسمی ايران، اقدام به برپایی موزه آموزش و پرورش نموده است.»
معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پایان ضمن اشاره بر فعالیت‌های گسترده برای تحقق اين پروژه، گفت: «تمهيد مقدمات لازم برای تشكيل موزه اسناد و سازماندهی كتابخانه تخصصی دارالفنون، جمع‌آوری مدارک و اسناد مربوط به زندگی و اقدامات اميركبير، معرفی ويژگی‌های اصيل نوع معماری در بنای مدرسه دارالفنون، جمع‌آوری اسناد و مدارک قديمی مرتبط با اميركبير و تاريخ آموزش و پرورش، ايجاد امكانات برای بازديد دانشجويان، معلمان، دانش‌آموزان و علاقمندان به تاريخ دارالفنون و تعليم و تربيت و برگزاری جلسات فرهيختگان و دانش‌آموزان از فعالیت‌های گسترده ما در تحقق این موزه در مدرسه تاریخی دارالفنون است.»
انتهای پیام