به گزارش روابط عمومی و روابط بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و به نقل از واحد خبر و رسانه دفتر انتشارات و فناوری آموزشی در آستانه بیستمین سال فعالیت بنیاد ICDLایران، هفتمین همایش مدیران مراکز و نمایندگی‌های بنیاد، روز چهارشنبه ۱۳ تیرماه ۱۴۰۳در مدرسه تاریخی دارالفنون با حضور دکتر محمدصالح مذنبی، مدیر کل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی، دکتر سعیدرضا عاملی، رئیس دانشگاه مطالعات جهان، دکتر حمید یزدانی، مدیر کل دفتر آموزش دوره اول متوسطه وزارت آموزشوپرورش، پروفسور علی‌اکبر جلالی، رئیس کرسی یونسکو، امیر سرتیپ دوم رحیمی‌پور، معاون قرارگاه مهارت‌آموزی، دکتر سید حمید نجم‌آبادی، معاون دبیر ستاد توسعه هوش مصنوعی و رباتیک، دکتر مجید سلیمی، مدیر مرکز ارزیابی و سنجش کارکنان وزارت نفت، دکتر عماد احمدوند، رئیس ستاد توسعه فناوری نانو و جمعی از مدیران مراکز و نمایندگی‌های بنیاد در سراسر کشور برگزار گردید.
مربیان توانمند، خلاق، پویا و عالم ضامن پیشروی امرآموزش هستند
دکتر محمدصالح مذنبی، مدیر کل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی در این همایش با تبیین نقش و جایگاه بنیاد در آموزش فناوری‌های جدید و نوظهور گفت: سال‌ها پیش همزمان با عرصه ورود آی‌تی در گستره جهانی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به عنوان یک سازمان پیشرو با بومی‌کردن تحولات در امر آموزش و اشاعه از طریق بنیاد وارد عمل شد. امروز عرصه علوم و فنون در دنیا و ایران متحول شده است. با توجه به نیاز نسل امروز به شناخت عرصه‌های جدیدی چون هوا فضا، نانو، رباتیک، هوش مصنوعی و... به صورت استاندارد و بومی، لازم است بنیاد با حفظ ظرفیت آموزش مهارت‌های هفتگانه رایانه‌ای، عرصه‌های جدیدی را پیش روی نظام آموزشی باز کند.
دکتر مذنبی در ادامه کشف و پرورش استعدادها در سطح مدارس را از جمله مأموریت‌های بنیاد دانست و ادامه داد: این امر یک رسالت و مأموریت ملی بنیاد است که باید به صورت ویژه به آن توجه شود. اولویت ملی بنیاد این است که در مدارس سراسر ایران زمینه شناسایی استعدادها را فراهم کند و با نگاه عدالت آموزشی به آن‌ها بپردازد. نقطه اتصال بنیاد به عنوان یک مجموعه فرهنگی به وزارت آموزشوپرورش در جایی است که همزمان با استعدادیابی، در امر آموزش نیز نکات تربیتی و پرورشی را لحاظ می‌کند.
وی با اشاره به ارزش شبکه مربیان در این عرصه افزود: رویکرد بنیاد به آموزش امر مهمی است. امروز دانش‌آموزان سراسر جامعه هدف آموزش‌های بنیاد هستند که می‌توان از راه اطلاع‌رسانی‌های مرسوم آن‌ها را به شرکت در این دوره‌ها دعوت کرد. اما راه بهتر برای مشارکت دانش‌آموزان، تربیت و آموزش جامعه‌ای از مربیان در این حوزه است. هرچه قدر در امر تربیت مربی موفق بشویم، به همان اندازه در عرصه دانش‌آموزی امکان گسترش آموزش را خواهیم داشت. یکی از عواملی که نهاد تعلیم و تربیت را پیشرو می‌کند، شبکه‌ای از مربیان توانمند، خلاق، پویا ، پر تلاش، عالم و آگاه در این عرصه‌ها است.
مدیر کل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سپس با تأکید بر اهمیت کیفیت و سلامت آموزش‌ها و دوره‌ها ادامه داد: در برخی مراکز آموزشی در کشور شاهد هستیم که فرصت آموزش به فرصتی برای مدرک‌گرایی تبدیل شده و در مواردی مدرک‌ها بدون تحقق اهداف آموشی صادر می‌شوند. اما امروز سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اعلام می‌کند که در این بنیاد دوره‌هایی با کیفیت و سلامت برگزار می‌شود. همچنین گواهی‌های صادره از سوی بنیاد نیز نشان‌دهنده این است که فرد قطعاً آموزش دیده و به سطوح قابل قبولی از دانش و مهارت دست پیدا کرده است که در غیر این صورت گواهی صادر نخواهد شد.
وی از مدیران مراکز بنیاد خواست تا به صورت جدی اجازه ندهند که سلامت و کیفیت آموزش‌های بنیاد، دوره‌ها و گواهی‌های صادره شده دستخوش برخی از آفاتی باشد که در اکنون برخی از مراکز آموزش کشور مشاهده می‌شود.
استفاده و معرفی منابع مکمل و مقوم آموزشی دارای نشان رشد، مجلات رشد، جشنواره‌های رشد و دیگر محصولاتی که مورد تأیید سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی هستند برای آموزش مربیان و دانش آموزان، از دیگر مواردی بود که مورد تأکید مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی به مدیران مراکز بنیاد در سراسر کشور بود.
قدرت ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﻗﺪرت دادهﭘﺮدازي، دادهﮐﺎوي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ نظام‌مند اﻃﻼﻋﺎت
دکتر سعیدرضا عاملی، رئیس دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در سخنان خود با عنوان «حکمرانی محاسباتی هوشمند» ضمن تعریفی از هوش مصنوعی گفت: ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ از رﻓﺘﺎر ﺧﻼﻗﺎﻧﻪاي ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺜﻞ اﻧﺴﺎن ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ و رﻓﺘﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ؛ از ﻗﺪرت ﻓﻬﻢ، آﻣﻮﺧﺘﻦ، ﺗﺤﻠﯿﻞ، ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﺳﻨﺘﺰ داده‌اي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ کنیم ﮐﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ از ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي از ﯾﮏ اﻧﺴﺎن ﻧﺨﺒﻪ داراي ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﻧﻮآوري ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ.
رئیس دانشگاه مطالعات جهان با اشاره به ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎن و ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ گفت: تعاﻣﻞ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎ ﭘﯿﺶ ﺷﺮط ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺧﻮدآﮔﺎﻫﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ تأمین ﺳﻼﻣﺖ و ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎرﮔﺰاري ﺷﻮد.
وی ادامه داد: ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ آﮔﺎه ﺑﻪ اﻧﺴﺎن می‌توانند، ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﺣﺴﯽ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎ انسان‌ها ارﺗﺒﺎط و ﺗﻌﺎﻣل ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. انتظار می‌رود سیستم‌های ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در آﯾﻨﺪه ﺑﺎ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺮاﺳﺎس آن ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ.
دکتر عاملی با اشاره به تعامل انسان با ماشین گفت: در ﺻﻮرﺗﯽ که اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ ﻗﺪرت درك ﻋﻮاﻃﻒ انسان‌ها را داشته باشند، می‌توانند ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮﺗﺮي با کاربران برقرار نمایند. ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از سیستم‌ها ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از انسان‌ها - ﺑﻪ ﺟﺎي ارﺗﺒﺎط ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺎ ﯾﮏ اﻧﺴﺎن- ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از اﻫﺪاف ﮐﻠﯿﺪي در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎن و ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺤﺴﻮب می‌شود.
متاورس در آموزش و یادگیری
پروفسور علی‌اکبر جلالی، رئیس کرسی یونسکو در آموزش و یادگیری الکترونیک دیگر سخنران این همایش، به نقش متاورس در آموزش و یادگیری پرداخت و فرصت‌ها و چالش‌های آن را مورد بررسی قرار داد.
وی با تعریفی از متاورس و نقش آن در آموزش و یادگیری گفت: به دﻟﯿﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي آﻣﻮزش برخط، ﻣﺘﺎورس در ﺣﺎل اﯾﺠﺎد ﺗﺤﻮل در آﻣﻮزش است و ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ زﯾﺎدي ﭘﯿﺪا ﮐﺮده است. با ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺘﺎورس ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ و ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺎدي از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺷﮑﺎف ﺑﯿﻦ ﺗﺌﻮري و ﻋﻤﻞ را دارد، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ آﯾﻨﺪه آﻣﻮزش و ﯾﺎدﮔﯿﺮي را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻣﺘﺎورس را ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و اﺛﺮات آن را ﺑﺮ آﻣﻮزش ارزﯾﺎﺑﯽ کنیم.
رئیس کرسی یونسکو در ادامه گفت: ادﻏﺎم ﻣﺘﺎورس، ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ در آﻣﻮزش، ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي را دارﻧﺪ و راه را ﺑﺮاي آﯾﻨﺪه آﻣﻮزﺷﯽ ﺟﺬابﺗﺮ، ﮐﺎرآﻣﺪﺗﺮ و در دﺳﺘﺮسﺗﺮ می‌کند.
وی اضافه کرد ﻣﺘﺎورس به ﺷﺒﮑﻪاي از ﺟﻬﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎزي ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن اﻓﺮاد ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ آواﺗﺎر دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ، ﻣﻌﺎﺷﺮت ﮐﻨﻨﺪ، یا ارزﻫﺎي دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺧﺮﯾﺪ کنند.
پروفسور جلالی افزود: متاورس ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ در ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﻧﯿﺴﺘﯿﺪ ﺑﺎ ﻣﺮدم ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﯿﺪ و ﺣﻀﻮر در ﮐﻨﺎرهم بودن را احساس کنید. ﻣﺘﺎورس ﯾﮏ ﻓﻀﺎي دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻀﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﻣﺠﺎزي ﺳﻪ ﺑﻌﺪي را به گونه‌ای ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ چنین فضایی را در دﻧﯿﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ نداشته‌اند.
وی در پایان به چالش این دستاورد فناوری پرداخت وگفت: ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ اﻧﻘﻼب ﻓﻨﺎوراﻧﻪاي در ﺟﻬﺎن ﻓﻨﺎوري آﻣﻮزﺷﯽ، ﭘﯿﺎدهﺳﺎزي ﻣﺘﺎورس در آﻣﻮزش ﺧﻄﺮات ﺧﺎﺻﯽ دارد، اﻣﺎ ﻣﺰاﯾﺎی آن می‌تواند از معایب آن ﺑﯿﺸﺘﺮ باشد.
طرح سرباز ماهر
«سرباز ماهر» عنوان طرحی است که توسط قرارگاه مهارت‌آموزی کارکنان نیروهای مسلح اجرا می‌شود. امیر سرتیپ دوم رحیمی‌پور، معاون قرارگاه مهارت‌آموزی ضمن تشریح این طرح گفت: مراکز بنیاد به‌زودی می‌توانند با مشارکت در این طرح، با آموزش قبل از دوره سربازی و یا در حین خدمت با قرارگاه مهارت‌آموزی همکاری نمایند.
دوره آموزشی هوش مصنوعی
یکی از برنامه‌های بنیاد ICDLایران اجرای «دوره آموزشی هوش مصنوعی» برای دانش‌آموزان و معلمان است. محتوای این دوره با همکاری ستاد هوش مصنوعی و رباتیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حال تدوین می‌باشد. دکتر سید حمید نجم‌آبادی، معاون دبیر ستاد توسعه هوش مصنوعی و رباتیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ضمن تبیین همکاری دو مجموعه، در زمینه هوش مصنوعی و کاربردهای آن، بیانات خود را ارائه کرد.
هر دانش‌آموز یک مهارت
«هر دانش‌آموز یک مهارت» عنوان طرحی است که برای دانش‌آموزان دوره آموزش متوسطه اول با همکاری بنیاد در سال آینده اجرا خواهد شد. جزئیات این طرح و نحوه تعامل و مشارکت مراکز توسط دکتر حمید یزدانی، مدیر کل دفتر آموزش دوره اول متوسطه بیان شد.
آموزش نانو
«آموزش نانو» برای دانش‌آموزان دوره اول و دوم متوسطه یکی از برنامه‌های بنیاد جهت غنی سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان است. محتوای این دوره با همکاری و نظارت ستاد توسعه فناوری نانو تهیه شده است. دکتر عماد احمدوند، رئیس ستاد توسعه فناوری نانو و میکرو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در سخنانی ضمن تشکر از بنیاد در زمینه ترویج علم نانو، از آمادگی همکاری ستاد توسعه نانو با مدیران مراکز بنیاد ICDLایران در سراسر کشور خبر داد.
آموزش نجوم
از دیگر برنامه‌های بنیاد جهت غنی سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان، آموزش نجوم می‌باشد. محتوای این دوره با همکاری انجمن نجوم ایران آماده و اجرای آن به‌زودی شروع می‌شود. پیام دکتر معین مصلح، رئیس انجمن نجوم ایران نیز بخش دیگر این همایش بود که توسط آقای طالع‌زاده یکی از اعضای انجمن نجوم قرائت شد.
* * *
رونمایی از کتاب «آشنایی با فناوری نانو»، تقدیر از مراکز برتر سال ۱۴۰۲، مدیران پیشکسوت و مراکز فعال در زمینه آموزش‌های دانش‌آموزی، برگزاری نمایشگاهی از دستاوردها و فعالیت‌های علمی و آموزشی نانو، هوا فضا و نجوم و رصد خورشید در حیاط مدرسه دارالفنون از جمله برنامه‌هایی بود که در حاشیه هفتمین همایش سراسری مدیران مراکز بنیاد، به میزبانی مدرسه تاریخی دارالفنون برگزار شد.